Teknik Analizde Parabolik Stop and Reverse (SAR) İndikatörü
Temel Bilgiler
Parabolik Stop and Reverse (SAR) indikatörü, piyasa trendlerini ve olası dönüş noktalarını tespit etmek için kullanılan bir teknik analiz aracıdır. 1970'lerin sonlarında J. Welles Wilder Jr. tarafından geliştirilmiş ve New Concepts in Technical Trading Systems adlı eserinde sunulmuştur. Bu kitapta Relative Strength Index (RSI) gibi yaygın kullanılan diğer indikatörler de yer alır. Wilder yaklaşımına Parabolic Time/Price System adını vermiş ve SAR'ı bir Long işlemin kapatıldığı ve Short işlemin açıldığı ya da tersinin gerçekleştiği nokta olarak tanımlamıştır. SAR göstergesi günümüzde genellikle Parabolik SAR olarak bilinir. Wilder birçok teknik analiz indikatörünü manuel olarak geliştirmiş olsa da, bu göstergeler artık çoğu dijital ticaret sistemi ve grafik yazılımında otomatikleştirilmiştir. Bu otomasyon, bu tekniklerin kullanımını kolaylaştırmış ve manuel hesaplama gereksinimini ortadan kaldırmıştır.
Parabolik SAR Göstergesi Nasıl Çalışır?
Parabolik SAR, piyasa fiyatının üzerinde veya altında yerleştirilmiş küçük noktalarla gösterilen grafiksel bir araçtır; her nokta tek bir SAR değerini temsil ederek bir parabol oluşturur. Yükselen bir trend sırasında noktalar fiyatın altında çizilirken, düşen trendde fiyatın üzerinde çizilir. Piyasa yatay seyrettiği konsolidasyon dönemlerinde noktalar yine çizilir ancak daha sık olarak taraf değiştirirler. Ancak trend olmayan piyasalarda Parabolik SAR göstergesi daha az kullanışlıdır.
Avantajlar
Parabolik SAR indikatörü yatırımcılara piyasa trendleri, olası dönüş noktaları ve trend süresi hakkında bilgi vererek iyi alım ve satım fırsatlarını belirleme şansını artırır.
Tüccarlar ayrıca Parabolik SAR'ı dinamik stop-loss seviyeleri belirlemek için kullanır; bu yönteme takip eden stop-loss (trailing stop-loss) denir. Bu teknik, trend tersine döndüğünde pozisyonları kapatarak kârı korumayı sağlar. Bazı durumlarda ise erken işlem açılmasını veya kârlı pozisyonların gereğinden erken kapatılmasını engelleyebilir.
Sınırlamalar
Parabolik SAR en faydalı olduğu alan trend piyasalarıdır; konsolidasyon dönemlerinde yanılma sinyalleri vererek önemli kayıplara yol açabilir.
İndikatörün hassasiyeti manuel olarak ayarlanabilir, ancak daha yüksek hassasiyet yanlış sinyal alma olasılığını artırır. Yanlış sinyaller tüccarları kârlı pozisyonları erken kapatmaya veya yatırımcılara yanlış bir iyimserlik hissi verip çok erken alım yapmaya teşvik edebilir.
Ayrıca Parabolik SAR işlem hacmini dikkate almadığı için bir trendin gücü hakkında çok fazla bilgi vermez. Bu nedenle Parabolik SAR'ın sınırlamalarını dengelemek için Average Directional Index veya hareketli ortalamalar gibi ek strateji ve indikatörler kullanmak önemlidir. Wilder, trendlerin gücünü ölçmek için Average Directional Index ile Parabolik SAR'ın birlikte kullanılmasını önermiştir. Pozisyona girmeden önce RSI indikatörünün de analize dahil edilmesi faydalı olabilir.
Parabolik SAR Hesaplaması
Parabolik SAR hesaplaması artık bilgisayar programları tarafından otomatik yapılmaktadır. Manuel hesaplama yapmak isterseniz, aşağıda açıklanan birkaç bileşeni toplamanız gerekir.
Parabolik SAR, bugünkü SAR'ı hesaplamak için önceki günün SAR'ını ve yarınki SAR'ı hesaplamak için bugünkü SAR'ı kullanır. Yükselen trendlerde SAR değeri önceki zirvelere, düşen trendlerde önceki dip seviyelere dayanır. Extreme Points (EP) bir trendin en yüksek ve en düşük noktalarını ifade eder.
Yükselen trendlerde:
SAR = Prior SAR + AF x (Prior EP – Prior SAR)
Düşen trendlerde:
SAR = Prior SAR – AF x (Prior SAR – Prior EP)
Başlangıçta 0.02'lik bir ivmelenme faktörü (AF) kullanılır ve her yeni yüksek veya düşük oluştuğunda 0.02 artar. 0.20 sınırına ulaşıldığında, o trend süresince bu değer korunur. Tüccarlar AF'yi manuel olarak ayarlayarak indikatörün hassasiyetini artırıp azaltabilirler, ancak Wilder 0.02 AF kullanılmasını önermiştir. Wilder ayrıca ilk SAR değerinin bir trend dönüşünden önceki son EP'ye göre hesaplanmasını önermiştir. Tüccarlar bu EP'yi grafiklerinde geriye giderek net bir dönüş bulunana kadar arayabilirler. O düzeltme için yerel dip, sonraki yükseliş trendinin ilk SAR değeri olarak kullanılabilir.
Sonuç
Parabolik SAR 1970'lerden beri kullanılmakla birlikte hâlâ hisse, emtia, kripto ve Forex gibi birçok yatırım seçeneğinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak hiçbir piyasa analiz aracı %100 doğruluk sağlayamaz; yatırımcıların Parabolik SAR veya başka herhangi bir stratejiyi kullanmadan önce bu gerçeğin farkında olması gerekir. Finansal piyasalara ve teknik analize ilişkin doğru bilgiye sahip olmak ve uygun ticaret ile risk yönetimi stratejilerini uygulamak, doğası gereği mevcut riskleri hafifletmek için gereklidir.