Finansal Hileleri Anlamak
Finansal hileler, bir şirketin finansal performansını veya durumunu manipüle eden aldatıcı uygulamaları içerir. Bu, sahte muhasebe, sahte tüzel kişiler oluşturma veya finansal bilgilerin çalınmasını kapsayabilir. Finansal raporlamayı ve kurumsal denetimleri güçlendirmek için 2002'de Sarbanes-Oxley Yasası yürürlüğe girmiş ve şeffaflık ile hesap verebilirliği teşvik etmiştir.
Temel Bilgiler
Finansal hileler, bir şirketin finansal performansını veya durumunu manipüle eden aldatıcı eylemlerdir. Bunlar küçük muhasebe ihlallerinden uzun vadeli dolandırıcılık şemalarına kadar değişebilir. Bu eylemler bağımsız sahtekarlıkları, sahte tüzel kişilerin yaratılmasını veya Ponzi düzenlerinin kurulmasını içerebilir.
Böyle bir aldatma ortaya çıktığında sonuçlar ağır olur. Şirketin hisse fiyatı düşer, geleceğe dair beklentileri zayıflar ve yönetim ciddi yaptırımlarla karşılaşabilir. Hilenin boyutuna bağlı olarak sonuçlar arasında büyük hisse satışları, iflas, tasfiye, hissedar davaları ve ilgili kişilerin hapis cezası dahil yasal yaptırımlar yer alabilir.
Finansal Hileler Nedir?
Finansal hileler birkaç türe ayrılabilir:
- Agresif, yaratıcı veya sahte yöntemlerle finansal raporlamanın manipüle edilmesi.
- Sahte tüzel kişiler oluşturulması veya bunların yasa dışı faaliyetler için ön cephe olarak kullanılması.
- Kredi kartı veya hesap numaraları gibi finansal bilgileri çalan bağımsız dolandırıcılar veya gruplar.
Finansal hileler, kişisel kazanç veya avantaj için finansalların manipüle edilmesini içerir. Bu, rakamların çarpıtılması, performansın yanlış beyan edilmesi veya paydaşların kandırılması gibi eylemleri kapsar. Zaman içinde, bu uygulamalara karışan birçok şirketin başına gelen önemli vakalar ortaya çıkmıştır.
İlgilenen yatırımcılar ve taraflar için finansal hileleri ele alan çeşitli kitaplar bulunmaktadır. Popüler başlıklar şunlardır:
- "Creative Cash Flow Reporting" by Charles W. Mulford.
- "The Financial Numbers Game: Detecting Creative Accounting Practices" by Charles W. Mulford.
- "Financial Shenanigans: How to Detect Accounting Gimmicks & Fraud in Financial Reports" by Howard Schilit.
Dolandırıcılardan Kendinizi Korumak
Bireysel veya organize halde faaliyet gösteren dolandırıcılara karşı dikkatli olun; bunlar önemli bir tehdittir. Temel amaçları kişisel kazanç için değerli bilgileri çalmaktır. Genellikle kredi kartı bilgileri, sosyal güvenlik numaraları, kişisel bilgiler, yatırım hesap numaraları, şifreler, banka hesap numaraları ve benzeri hedeflenir.
Dolandırıcılar telefon, e-posta veya doğrudan iletişim yoluyla meşru kuruluşları taklit etme gibi çeşitli taktikler kullanır. Ayrıca bankamatik ve benzin istasyonu kart okuyucularına takılan "skimmer" gibi cihazlarla kişisel bilgileri çekebilir ve sahte finansal işlemler gerçekleştirebilirler. Kendinizi korumak için kişisel bilgileri paylaşırken temkinli olmak ve tetikte kalmak çok önemlidir. Bu dolandırıcılık türlerinin farkında olmak ve önleyici tedbirler almak, maruz kalma riskinizi önemli ölçüde azaltır.
Ponzi Düzenleri
Kişisel finansal çıkar elde etmek için oluşturulan sahte tüzel kişiler, finansal hilelerin bir başka biçimidir. Genellikle Ponzi düzenleri olarak bilinen bu yapılar, yatırımcılara sahte yatırım fırsatları sunarak kandırır. Erken dönem yatırımcılara, daha sonraki yatırımcılardan gelen paralarla ödeme yapılarak başarı görüntüsü yaratılır. Ancak zamanla getiriler azalır ve dolandırıcılar fonları kendi çıkarları için akıtır. Önemli örneklerden biri, yaklaşık 17 yıl boyunca yatırımcıları yaklaşık 65 milyar dolar dolandıran Bernie Madoff Investment Securities LLC düzenidir. Düzene 2008-09 mali krizi sırasında zararlar sürdürülemez hale gelince son verilmiştir.
Raporlamada Manipülatif Uygulamalar
Finansal hileler, finansal tablo manipülasyonunu amaçlayan agresif, yaratıcı ve sahte eylemlerle doludur. Varlık ve borç raporlaması, bu tür manipülasyonlar için önemli fırsatlar sunar.
Varlıkların Manipülasyonu
Şirketler, varlıkları ve gelirleri şişirerek finansal tablolarını manipüle edebilir. Maddi duran varlıklar, stoklar, alacak hesapları, peşin ödemeler, nakit benzeri varlıklar ve menkul kıymetler gibi kalemleri olduğundan büyük göstermek, finansal durum hakkında yanıltıcı bir izlenim yaratır.
Varlık şişirme, daha krediye uygun görünmeyi ve şirketin özkaynak durumunu iyileştirmeyi amaçlar. Benzer şekilde gelirlerin şişirilmesi, raporlanan kârları artırır, hisse fiyatlarını yükseltebilir ve yöneticilerin tazminatını etkileyebilir.
Bu tür finansal tablo manipülasyonları, gelirlerin erken dönemde kaydedilmesi, ilişkili taraflara satışların kaydedilmesi, teslim edilmemiş mallar için satış rakamlarının şişirilmesi ve dipnot veya bilanço sınıflandırmalarının yapay gelir yaratmak için yeniden düzenlenmesi gibi taktiklerle gerçekleştirilebilir.
Borçların Manipülasyonu
Finansal tabloların manipülasyonu, şirketlerin borçlar kaleminde giderleri düşük göstererek de yapılabilir. Raporlanan giderleri azaltarak şirketler bilançoda borçlarını düşürebilir ve gelir tablosunda giderleri azaltabilir. Bu uygulama varlık şişirmeye benzer etkiler yaratabilir; özkaynak, net gelir ve hisse başına net gelirde artışa yol açabilir. Şirketler, bağlı ortaklıklarda veya ortak girişimlerde aktif azınlık sahipliği gibi kayıt dışı raporlama yöntemleri kullanarak giderleri daha da düşük gösteren gelişmiş düzenekler de uygulayabilir. Bu sayede bazı giderleri bağlı ortaklıklara veya özel amaçlı kuruluşlara kaydırabilirler. Bu tür muhasebe uygulamaları, finansal hileler ve rapor manipülasyonu için fırsatlar sunar.
Sonuç
2000'lerin başında Enron, WorldCom ve Tyco gibi büyük Amerikan şirketlerindeki finansal hileler sonucunda yatırımcıları ve çalışanları aldatmış üst düzey yöneticiler mahkûm edilip hapse girmiştir. Bu olaylara yanıt olarak Temmuz 2002'de Sarbanes-Oxley Yasası çıkarılmış, ABD'deki halka açık şirketler için daha yüksek standartlar getirilmiş ve denetçilerin muhasebe manipülasyonlarını tespit etmesini iyileştirmeyi hedeflemiştir.