Güney Kore'nin Olağanüstü Ekonomik Dönüşümü
Güney Kore, bir zamanlar savaştan ve yoksulluktan harap olmuşken, 2021'de 1,8 trilyon dolar GSYH ile dünyanın 10. en büyük ekonomisi haline geldi. Bu dönüşüm, genellikle "Han Nehri Mucizesi" olarak anılır ve yenilikçilik kültürü ile gelişen sanayi sektörüyle desteklenmiştir. Bu makale, Güney Kore'nin ekonomik yolculuğunu, GSYH bileşimi, tarım, sanayi ve hizmet sektörlerine odaklanarak inceliyor.
Temel Bilgiler
Resmi adıyla Kore Cumhuriyeti olan Güney Kore, Kore Savaşı (1950-1953) sırasında ağır kayıplar yaşadı. Savaştan sonra ülke ekonomik bunalım, altyapı yıkımı ve yoğun şekilde ABD yardımlarına bağımlılıkla karşılaştı. Ancak 1996'da Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)'ne katılmasının ardından hızlı büyüyen, yüksek sanayileşmiş bir ülkeye dönüştü. Güney Kore'nin başarısı yenilikçi kültürü ve güçlü uluslararası bağlarına borçludur.
GSYH Bileşimi
Dünya Bankası tarafından "yüksek gelirli OECD" ülkesi olarak sınıflandırılan Güney Kore, öncelikle sanayi ve hizmet sektörlerine dayanırken, tarım GSYH'ye sadece çok küçük bir katkı sağlamaktadır.
Güney Kore'de Tarımın Gerilemesi
Başlangıçta tarım Güney Kore'nin GSYH'sinin neredeyse %50'sini oluşturuyordu, ancak ülke sanayileşmeye yöneldikçe bu oran giderek azaldı. 1980'lerin sonlarında tarımın payı %10'un altına düştü ve bugün %2'nin altındadır. Sınırlı tarım arazisi ve kentleşme, ülkenin tarım ürünlerinde ağır oranda ithalata bağımlı olmasına yol açtı. Başlıca tedarikçiler arasında ABD, Çin, Avustralya, Avrupa Birliği, ASEAN, Brezilya, Arjantin ve Yeni Zelanda bulunmaktadır.
Sanayi ve İmalat Sektörleri
Güney Kore'nin sanayi sektörü GSYH'ye sürekli katkı sağlamaya devam ederken, işgücünün önemli bir bölümünü istihdam etmektedir. Özellikle imalat sektörü itici güç olmuştur. 1980'de imalat, sanayi sektörünün GSYH payının %23'ünü oluştururken, 2014'te %30'a yükselmiş ve 2021'de %28'de kalmıştır. Madencilik sınırlı olmakla birlikte çelik, çinko, bakır ve altın gibi metal ve minerallerin üretimini içerir. Ancak yerli kaynaklar yetersiz olup, mineral ithalatı gerekmektedir.
Güney Kore'deki başlıca endüstriler arasında elektronik, otomotiv, telekomünikasyon, tersane inşası, kimya ve çelik yer alır. Samsung Electronics Co. Ltd. ve Hynix Semiconductor (SK Hynix Inc.) gibi ünlü markalarla küresel bir elektronik ve yarı iletken üretim merkezidir. Hyundai, Renault Samsung ve Kia liderliğindeki otomotiv endüstrisi oldukça gelişmiştir. Ayrıca Hyundai Heavy Industries de dahil olmak üzere en iyi sekiz işletmeden dördü Koreli olan gemi inşasında da önde gelen bir ülkedir.
Güney Kore Hizmet Sektörünün Büyümesi
Hizmet sektörünün GSYH'ye katkısı yıllar içinde istikrarlı şekilde artmış; 1965'te %39 iken günümüzde %57'ye yükselmiştir. Ancak büyüme esas olarak verimlilik artışından ziyade işgücünün genişlemesinden kaynaklanmıştır. Sektör, Kore iş gücünün %70'inden fazlasını istihdam etmekle birlikte GSYH payı bakımından Japonya, ABD ve İngiltere gibi ülkelerin gerisindedir. Hizmet sektörünün potansiyeli, sağlık hizmetleri, turizm ve eğitim gibi alanlarda yatmakta olup ülke gençleri için istihdam fırsatlarını artırabilir.
Sonuç
Güney Kore'nin ekonomik dönüşümü dikkat çekicidir; düşük işsizlik, ılımlı enflasyon, ihracat fazlası ve adil gelir dağılımı ile karakterizedir. Yaşlanan nüfus, katı işgücü piyasası, yüksek ithalat bağımlılığı ve sınırlı iç pazar gibi zorluklar devam etmektedir. Ancak Güney Kore'nin yeniliğe ve küresel etkileşime olan bağlılığı, onu uluslararası ekonomik arenada dinamik bir oyuncu olarak konumlandırmaktadır.